warnell.com | db.11x8.5
off the page © 2006 t.warnell, Canada
jaguar_w.htm
JAGUAR 63 Whitepaper  Carmen Conde, Spain
JAGUAR PURO INMARCHITO (1963) ------------------------ ..          
.MucHoshombresduelencomogolpesqueseamoratandebajod          
elapiel,ysonsemejantesatumoresquelentamenteseabren          
paramanarsindescansounturbiaysanguinolentohumor,..          
E.vanocogemoselaguafrecaytrasparente,loslienzosfin          
osy10sOleostibiosquederramamossobrelasheridasaguda          
s.¿Envanotodo?HayquecerrarIosojos,noquereraspirarl          
ofétido,perocurar;curarlapodre,restablecerlopuroen          
loscuerposquecorraenpusyanticipsmortaIeseinapeEabl          
 
 
JAGUAR PURO INMARCHITO (1963) ------------------------ ..          
       es.Apartarsehorrorizado,oasomarseconstatandoesasheridasdenun
       ciándolasagritosconclamorfarisaico,esm2svenenosoquelapropiag
       angreza.HayqueIzvar,hayquedespojaraesosbultosdesucargazónque
       Iateaempujonesdefiebre.Unamanovaleloqueunapalabraresplandeci
       endoamor,Ecqusur*apromesadefuturos.Valecuraraunhombre,Iomism
       oquehacerlo.Y,aTr:cer,m·.Porello,nodejemosaesosenfermossofos
       .Nialosmuertos.Ellosyéstosnecesitanelaguaolatierraquelesdebe
       mos.Acudidalacita.Limpiad.Enterrad.Seguidviviendoentoncescon
       laseguridaddequecurnpliscomopersonas,Senalarlasllagasynocura
       rlas,gritarelducloyapartarlocornoseapartaunabaqura,noesdehom
       bres.No,esonovale.iTelasclaras,aguaysol,palabraymanoqueIiegu
       eñiallí,a1focodelaIcpra,yactúenintrepidamenteIEsaeslaverdad.
       Eseesclcamino.Sia1;uien!ellamaamor,creedle.Ysiotracosalellam
       a,creedletambién.Laqueimportaesiralhombreyayudarleaquebroted
       esimismo,comodeunvientreinmortalyáviito.dijeraloquesicnte,si
       supicrahablaresehombretodoloquclemuerdesucorazónpisoteado,se
       salvaría.PorqueIapalabraredime,purifica,libera.Lotrágicoesqu
       eporéIhablansiemprelosquenosabencujntoduele!ainjiisticia,nie
       lhambre,nilaangustiadelrencor...Aquellosquevivendeotrascosas
       ,quenosonsinovocerosfingiéndoseprotagonistasdelllanto,Presta
       dunavozverdaderamentehonradaaldolordeloshombressiquereishabl
       arporese,quesufreensímismoyenloss-ayoselgrotescoempujóndelai
       mpiedaddelmundo.Nobasta,no,decir:hablopor!osquecallanDnosabe
       ndecirsutragedia,^Abandonadlotodo.SeguirlaideasignificaJejLí
       rselorodo,hermazos.i'..,+-l.tllj.~h~2jqL;:OI~CC;~I.~Z253L13g
       .CTb-1,4-Lt?2s1'1-~~il~ClJIIG,r.tz?stropropioserfrznteaiaver
       dad.Zayquebuscar21quesufreccrtái,donoslalenguafalsriyvana,la
       fútilpaiabreríaquenoespan,sinop0lvora;queessirimbradeimpoten
       cias,nodesimientesprietzsdeamor.LASlagunas,laestrerne-ienteG
       palc'adelacordilleraandiwdulcificándoseporlagosyparistnos;Ir
       7pusnantevegetaciónbrotando,acomcindose,creciendodesdedentro
       delmar...Elencuentroinsjlitci,dsspi:ésdetantaocSanoQiasymis?
       íaqenqueyanosepensabaenlatierra,cnnlatierraensumáximafrondos
       airrupción.El~iejomilrmull3dehablasnousidas,recogidaseaiiist
       rirmeritosquelasconscrvTanbastamodificá~dolasparasuaviz;irlo
       s.Estarquietudesextrañasdehombresydecosas,deuniversalesprese
       nciasnopetrificadas,sinocontenidas;suspensasentrecieloymar,T
       odo13quesinpoderseprecisarcómonidóndehueleacorrupción.Anatur
       alezaptiiridaenelmismoolorfrazantedeunafruta,oentrelaurgient
       elozaníadeunpedazodearrolladoravegetación...Lasospechadeltem
 
.MucHoshombresduelencomogolpesqueseamoratandebajod          
       orafabulosascriaturasdeIaseha,cljrrg~ar,la~erpiente,yeldueño
       delasaiínagasyeldéspotadelasaguas:caiminytiburón,Hayunolorqu
       eseinsinhiafugi~ivA~idoseincolublcentrelosseresmenospropicio
       s.Eseolorquerecuerdalosjarronesolvidadosyrepletosde;loresdes
       compurstas...Almorderunapiña.altactarunaorquídea,aldeleitars
       eenelju~odeunapapayaadeunmango.....-.;l11;lL,.-q~J.c~-;.dr-L
       .-4'L.-i%aLLLA·T~~ibili.;'a2LlIc.,L.i,,,31-con!anegradepiesv
       en?adoi,torpessinformes,quzavazlzaconellosrefiiclosdequímica
       srojizasporangostorncscadodemateriasmedi3pl-itrefactas,tambi
       énmezcladasabaratijascuyainutilfragilidadmueveaccimpasiónllw
       ~sa,Yunidoatodoesto,elusodeenormeslustrosasm5quinas,deaparat
       osdecivilizadouso,porhombresoscuroseignorantesquenosabenserv
       irsedeellosmismosromodelsupremolujodeluniverso.Sí,todoenunhe
       terogeneomundoalqueminoritariamentesacudeydesgarraeltslúrico
       indagardeunasconcienciasdepurzdorascríticas,silrcadasporlare
       darteria1beunconfusariegop,ob!aSodeincontable5mirtsl-iosdeap
       remiantecumplimientociego,Mrnegua(Nicaragua),3fclírero1963.E
       Lininterrumpido,elclamorosodesacudidasquesepropaganinfatigab
       lemente;elgoteronea-fundientedelSol,;ahvivísirnojovendelrost
       rcígneo,cobremisojoscegadospostuhermosura!Yelmisterio.NaS·,n
       oconozco,nointiiyo.Temc.VengodeIciseguro,deloolvidadomíoyvuz
       stro;peroignora.Loignorotozo,ybuycuconestamiradaqueseahogaen
       círculosdetodoslosresplandores,unatiernaevidenciahaterna.Esa
       lineainmóvil,lainvjolablecordilleraquesemojalaoi-i'l:enlagos
       yenredondasofidjcaslayrnas,mefaccinacomoaunalocaaveincegura,
       iQuésermidadindifsrenle.dormiday2gilparaelensueñototal,reinc
       orpor3ndoscmicriaturasecreta,ladelp4nicoalaselvayaltisre!iCu
       antotiemporeciéncreado,ye3marcha,ladeestosrdcanesplácidament
       eenamenaza!J~lana~ua,4febrero1967.r·ToenmitaddeInplaza,no:il
       jardines,sinoentodalaciudad,ceñore5ndnlasumisasuyaentera,eld
       ueñoancestraI,jaguarpuroinmarchito,todo61tambiénentregadoaIa
       posesiónposesivayposeyentedeunmundoquelecirculaypertenececor
       nosumismapielflexibleeimperforable.Noenla-selvainexplorada,a
       unqueenlossiglosvinigramoslosotros,lossinfierasdepatrimonioe
       xtcric-..Aqun',enIascallesquesecuentanenbrevescadenasdemezqu
       inascasasquesalpican,apenassiunospocos,-edificiosabsurdos.Po
       rquelosuyo,Iodeaquí,eslorecioyanchodedimensiorcqnoloaltoydes
       garbadodeestatura.Entobalaciudad,eltigre.Ectrerneci~ndose,ru
       nfandocomoherrurosoocCano,comolabrutalve~etaciOnquees,enarco
       dedisparantesfauces.Soloyenormetodoélenunadimensiónouesicrtc
 
elapiel,ysonsemejantesatumoresquelentamenteseabren          
       iente,breve.Noesquelebusquenohuyan,letiznen;leso11;leobligan
       yleobedecen,mandándolemultitudoxura,elistica,profirienteence
       nudamudez...Paraél,todosyninguno:ciudad-jaguar,hombres-jagua
       res,lagunas,cerros,lomasycalles.jQiiéimponderableretaalacivi
       lizacióncaducalafulminantemajestadde1tigre!Macagua,4febrero1
       963.USAmanan2cualquiera,entrelascuadrasesoyaquello,arribayab
       ajo,qniz5hzcialanontcrñaoallaso,pcrsqwnoentiendola~9~2,flevi
       stoaunindioviejosentadaenelbordillodeunportal,Fino,l.ierrnos
       u,canlosojosbelagunainsondadayunadistanciaenlafrentesemejant
       ealascolinasquesearriman,tranquilas,alIVIomotombo,indiferent
       ementetranquilas,sentadoyajeno.Indioquemiralopasajerodecuant
       osQesfil~bamosantesusajos.Esaesladistancia.Asiseausentaunhom
       liirz.Viejo,quemadassusropas,descalzo,silenciocamentepuroens
       uanulación...IguAqz3!?S·i?gu:~As,exzcCaalac~itiilleia,pesaur
       iidad;perorsurncn.ki.crcbeduxb;adcindicsenunosolo.TribuqrreZ
       esíila,inmóvil,e2él.Solqueofusca,som5raquevistelnscrierpcsco
       mopaEolevísimo.Arbolesclar7ados;pájarossinalas,comolosniños,
       alsol,mudos.EIaoioo,elruido,lzdes=)izdadac!iidadcoriSaeurzs.
       El,allí.Quieto.Allí,alli,allí,unintioenlacalle--¿porqué70tod
       aellact15ie;tocampoc'iclava?-pordondeyaperdia,asfixiada,misp
       asoslentosdeviejisimaespañolaemergiendoenManagua.ET.indionot
       ieneprisa,oeroyosi.Elindi~ylaindiaestansucios,hambrientos,en
       fermos,sentadosencualquierpedazodetierra,labradaoinmunda.sin
       prisa.Resiznadosoausentesdcellosmismos.{Peroyonopuedoverlosa
       sl'mástiempo,no,nopuedo,porquesehanpuestoadolermecornollagas
       ;'semehincanigualquemachetesenelpechoyenlaespalda.ynecesitoq
       ueanden,necesitoqurcaminen,quescmuevanysonríangrecuerde^,est
       osindiossentadosymudasyserios,jrpodsidosdesolydeduelocallant
       efYanoiengofamiliacasicobreesto$indios.Ahorap2rtenece.nadesc
       endientessuyos-ymios]?janisinissquer.olesrecuerdanoqueIesnie
       gan,puesqueEesdejanm~;-i:--Solrrnp~teIvspoetas,-mishermanos,
       gritaninútiIrncnte...jLX:CILL;'1-1-:2LihL:*·2,1.:L,il.;TI..c
       5-:.-+.L-b31,,-L.L...L!L)ZL2·LJ·,LI.~2~3.~UZEIi~hir3cl~~ría,
       S?!C'I'BI:~Z.zr,de,cmtrd?Grzvo.¿Caztózcaco?yParquevedosentad
       oen2nzmanchadetierra,cercadeusavacaenlernla,deunarriujerdesh
       echa,·eunosckiquilloccorn.2pgjarosflacosquenotienrnalas,nopu
       edodril-lo,DiosdztodoslosszresdePcimrrndo,nopuedomiis,.Señor
       !.C;v.anagnz,17febrero1963.ESCALAENPUERTORICOA,·LIPe~ax.duda
       bayosialgunavezmchabíaido,puismeericcnn?ré,simultáneos,aquel
       losmismosarni$#·squeenmiadolesc~nciahallabadonde!aPoesíahabi
 
paramanarsindescansounturbiaysanguinolentohumor,..          
       ta.EstabaPedro,scnrado,conienptar?doelmar,absorto;ycstebaJrr
       nrzRatnó??,enfermo,cargandoinmortalid.aies...~Cuiiiit~tardab
       acnvoiveralpara;so....Estoytemblandodeaveriguarladirnenst0nd
       eni;iuscncia.Porquemesientocnretorno,recilgerñndolotodo:desd
       eel~olcánalafiera,desdeelpájaroa10sbosques,desdeelcaimanalos
       frutos...Poraquellacordiilcrasobretr·rnu!aclagunasqueconoboc
       assecierranconuncuerpotiernoenmedio.Ellosdije]-nnpalabrasdCs
       ombrasintraductiblesyyonoopusepreguntas.Rcconrrciquiéneseran
       .Amigosqueregresaronantesqueyo,yahoraacudoaborrarmilargaause
       nciadecelestedesterrada.~ueftoRico,24febrero1963.·ifi~pisare
       staolaqilrsealinentadetropicalplayasec!ien:a,estoypisando,ya
       ,eliimbraldemipatriadistante.'isientoenmicorazón,quesecreiad
       ueñodelaindiferencia,un2sensaciljnrepletadecertidumbreslihci
       das.;Ohtierraprodigiosri,criaturasinefablesypródigasquemedai
       sconvuestroapoyounamoryunaternuraquemeZig2envotoeternoavuest
       radulceamistad!jSinofueraporquemipatriaesunareddearteriasque
       meinvadecornounmarsólopuede,yomequedaríaaquí,alamparodevuest
       rospechos!Estanaveesmipatria,Españz,quefueravuestrayquesegui
       rásiéndoloporquelahabláisdulcisirnayTentanente,paladehndolac
       ornoyoconvuestrosfrutcc:sringrestodasdeluni7;ersoardienteqce
       e!marre-Areyfunde.AlpartirdePuertoRico,24marzo1963.NIc.uuCu*
       mehizosuyaenSsperodeslumbrarnientsqueenIadulcevozd2susIiijos
       atenuabaelcontacto...¿Quéremotasraícesarrastranmisanqrcibéri
       cahacialadcsérticahermosuradeNicaragua?Fnmípalideciótcdodesp
       uésdrconocerIa.¡Quiéndetuvierasupasohaciaunmañanaotroqirenof
       rieraelpropiosuyo!¡Quiénpudierapurificarlacnsímisma,consigos
       ola,suyalaErnprescindib!cpzrificzcidnsocialtremenda!Salrajeb
       ellezaaut0ctona,crudelisirnariquezaqueenIatierrahincasugarra
       fabulosadelasangrequeporellasederramacontallargurademedios,i
       quiéndetuviesadetitupropiovolumengrueso,para.eternizar!oeter
       nodettlpoderosoaliento!iIgnorosivolveré,perosi~~uelvootrodía
       serácomorenacermedesdeunrecuerdoalahistoriadeestetaninespera
       doretornaralParaísoquefuemivivenciaenNicaragua!MarAtlántico,
       M·n.Cocodonga,24marzo1963.MrErnmselmartranscurrecostadoamico
       stado,pequeñaqueunaesyaysepierdeen10infiniroyseadmitecornopa
       rte,queparticipadeelloaligualquelasestrellas,queelsiempreete
       rnooleaje.Soyrnasdentrodclrnarykactzunastroscydelcielo,porqu
       eenmiserSEconfilaUznestasdosinnel-sidsd~s.Ypiecso(yo,larnini
       ma)quemiDiosmismoscmuevemoviéndoseenelmarconunritmotanperfec
       to,Sinomiraralasverdes,Iasoleosasmontañasquenaalteranalbarco
 
E.vanocogemoselaguafrecaytrasparente,loslienzosfin          
       enquenavego,nosesiestoydormidaporqueunsigilounánimeprotegeco
       namormimásgozosoensuzño.Navcgoymenavegaunasinglaauramsxima,q
       ueen10socéanoshiend~unbreveencuentroconmigo:aquelcontodounmu
       ndoqueasimismosebuscaluchandoI~eroicoytiernocan10smáspoderos
       os.Volvie~~ciodeCentroarnéric~,M·n.Covadongq,25marzo196:.Ado
       ssimr?ltS~.eosprcciriciesmehevistoasomada:eldeunoshombrestri
       stes,derrotados,deshechos,escoriadeloshombres,Iiorribyesydes
       nudosIiombrcssinotroamparoquelarudainclemencia:yeldeunoscuan
       tos'hombresperfectcs,cautelososdesudignidadenvan~uardia.desu
       minoríaculta,queluchantrazoabra~a,cogtravieriioymarea,parasa
       lvardellodoasupuebloirredento.Asimismoenmividapudeolertantap
       odr2dentrodelafloralabundanciaselvática,enunordende:fierasor
       denanzasdelmundovegetalyzool6gic0,hastadelasmismasaves,·Eigu
       alqueentodaspartes,triunfadoraEaleyqueoprimeyquedesangraalcu
       erpoqueseentrega.Peroalamismavez,iquétesorodeanhelosparatodo
       slasdkbiles,quesemuerenamares!Mataropervivir,seronoserunhomb
       re;serunhombrequemataoui.1hombrequesevence.PorqueTostigresmu
       erdensilasangreseescapadeunamínimaherida...jHayquesdvarlac~n
       econdenadaalamuerte,paraganarlavida!Min.Cnnodonga,25marzo196
       3.TODOamenazadesdetodaslasencrucijadas;nadiebrindaseguridadt
       otal,ciertoyseguroamparoduraderomElmáschicopeligro,elquenisi
       quierzcuenta,eseldel-lacrán,..Y,sinembargo,c1alacr5nmatasino
       sellegaatiempo.Elhombreestáinsquro,peromásensímismo;porel10a
       saltaymuerdeconsumachete.ysuhala.Otroshombresconscientes,arr
       ojadasy'bravos,trabajanporsalvarledelaciénaga,yluchancontrap
       alabrasyactos,obstinadamente.Eltrópiconopara,esunhervordesan
       gresquearremoIinanlumbresdelantedelosajos.LaseIvaylaslagunas
       creceninapresables,ycriaturasharnbrieritassedoblzncontorment
       ohastacaerdeshechas...Perovigilanseresconesperanzadura,cones
       amedallarojadelcorzz5npropicioacuñándoseelfuturoinfatigablem
       ente.Hayunosquesonlatierraylaalimentan,yhayotrosquecomendeel
       la;yhaylosquesalvarbatodasapesardeellosmismos.M·n.Covadonga,
       26marzo1963.1NABARCABLEbestiagris,bestiadoradayverdeyazul,in
       fernalycelestebestiainsomnequetodoloposees,queanadacedessino
       esatusIeyesinmutables.jOh,cufintoteamo,ytecontemplolúcida,ha
       staperdermeenti,conscienteentirnisrn6ndorne!Estoycontigoento
       do?pisandolasmilpatriasqueatusmanossécogen,comoplayasorocas,
       yoigotírvozdeEspaña,queeslavozdealguiennuertcquetuvassalobra
       ndoparaquenosepierda.Alregresaratirecuperkmiforma.FerdidaSEq
       uefuiporotrasti~rrastuyas,:Jahoraquemellevas,medevuelvesamia
 
osy10sOleostibiosquederramamossobrelasheridasaguda          
       gua,tesoymistúquenuncalofueraotracriatura.Fabulosayterriblec
       onstelacióndisuelta,vclcánicaplacentademañana,ahorapalpitamo
       sunisonas,temiendoteentregadacornonitiipodríasposeerteatimis
       ma.M·n.Govadonga,27marzo1963.Nohzyricrnpozhora,nieseltiempoq
       ueconocemrsenlatierra.Nosezabesiunahoravateaquícomoenc!monte
       .,.Conten-iplandoeltranscursodelmaraIoscostadosdelbarco,pasa
       neternidades..,Yparaunamismapossimisma,seviajanlossiglosdeIa
       sangreamontonadadentrodelciwrpo...Apenassidesciendeelsueñoun
       esminutosacudeelsobresaltadesentirsealzadaporel-echoblando,p
       arelrespiroenorme,porelpalpitardelmardebajodenosotros.~Qujén
       no1%escucha,quiénnointentaconsuriesgopenetrxalindescifrado?;
       Erquetrr~endos;crjosseescurrieronlaslisrimasdeloscontinentes
       ?¿Cuándoernergeránlastierrasqueelmarguardaensu?CUeFaS,paraau
       mentarelllantogigantesco?iDulccdesrarioinacabable,defimdciin
       dagardeuns~cxC:~queselevantayhunde,respirandocomosolamentepu
       ede.rzspirarelMar!M·n.Covadonga,27marzo1963.GmARoNsobre!a;io
       che.A:tosgritos,darastcczsatoso~ritargritaron,gritaronsobrel
       ancche.Loquegritabannosé.Medesperrarondelsutñocreyecduqueera
       ncnballosdespeñándosedelcielo.Ramajedegritosturbios,barrodis
       ueltoenlasaguas,avesreniontandoelvueloconlasalasenfansadas.P
       regunté-estabasolaporsialguienconrestaba:¿PorqueairIEanalnac
       er;esdcDiosesagarganta?Yentoncesvin~larisa,mareasdecarcajada
       s.Porquegritargritaríanlosmuertossiempreenelalha,VENGOvir7ie
       ndoenti.cercadatuya,sinposiblcerasion,acorralaaainsomne,para
       alejarnospronco,enunashorascercanas,ymedirmeenalturasqueyano
       tealcanzarán.Reyacidoentupecho,elevrindomeelfoscoodeljciosor
       espiro-quemovíaaestznaye.Lasnochesylosdi'acfracrorimuchosypo
       cos,parquenuncaagotaronamiamorentucuerpo.Nossepararálatierra
       ,porqrreellaesdestinoytúeresloquesueñoyalgunasvecestengo.Yen
       latierrahablaredenuestralargavidaqciecupoenLI~OSdíasdejncscr
       utablefuerza.Hastaluego,midios.Volveremosahallarncrs.NoS·sia
       tuniveloviendotedelejos.Queseguir6entupecho.tanblandoytanhir
       suto,esolosabestúsinqueyoloproclame.?darCantgbrico,M·n.Cozvz
       donga,30marzo1963.DESDELAVIEJATIERRAFEP#JMIENTRIScontemploel
       fuegoquedevoralostroncosdeunosárbolespalpitosolenloquecedor,
       selvadesolsintregua.Ardeenmisp~lsosroncoslamernariatuya,tier
       radelafierezaloca,delimposibleequilibrio.Oigo,latiendoalfueg
       o,qilcempujalasmazmorrasdetusrolcanesjóvenescontratuslasosvi
       ejos.jCuánt,marnoInar-íafaltasitodaesamarbuscaraapaciguarlas
       llamasquenoscrepitan!Antesdeconocerte,deaprendertulenguajera
 
s.¿Envanotodo?HayquecerrarIosojos,noquereraspirarl          
       diantzyturbulento,fulminadoi-yturbio,meencontrabadesierta,ol
       vidándomeexhaustaenunmunclodepiedras,estemismodehoyq~r?c·r-e
       lfxegodesgzrrascrsecrztomacizo.AIit7r~can:,anlasllamas,canta
       n10.5pozo:,cmt;~.nlcs?;rellorandooigoapesardequzcanxnconla-v
       ozdeaquelrol,d:aquelvientosintregua.Alloidvivaotromundo,ahor
       aardootrofuego.·B:ccal·,Navzce-rrada,SierradeGuadarrama,13ab
       ril1963.TLASislasllevansusgarzassuspendidassobrelotosyelLago
       lasapacienta,velándolastiburones.Rompalasverdesramascesdeabi
       saIesse.rnillasysufloracibnirrumpccomoracimo,invitándonosaso
       Iiviantarlosfrutoq,ajugarnxvidayalmasobrzestenundotremendoqu
       etienerostrodeniño.Warc_:axcsodlotarnoc,jc:i210saberqu6sehac
       erniankasvelocesc~n!~rn?sdibujannirestramiradapobI5ndoladern
       isteric~,despertándolaenternorcs?..Blaiicaciudadela'breve,Ic
       rfsimojardínmiilG~ctilo,uocpcchri.dedientesfriosbajoelaceite
       dclagua...Lasnavesvuelan,~S~SJ~T~R,acercan,dejan,2crsisteri.
       iIslasparaenamorados,paradolienies;la?islasderramadasdelvcal
       cin,interruptorasde!Lago!Loshombressaben,yllevanconseguridad
       losbarcosquedescorrenentreidasdelgadospasillosverdes.¿Quiénh
       abrotadodelgrbol,quiénessusurranlasfru~ac?Lasflores,¿quepech
       oeligenparaenarbolarblaricura?Atónita,desquiciada,hechami1Cá
       rrnenesvoydeislaenisla,iyhaytrescientas,acasounmillardeislr.
       si.paraescogerunagarza,paracortarmeunoslotos,porqiieenelLago
       lasiclasniehandevueltoelParaíso.·Brazal·.Navacerrada,14abril
       1963.Tommividaotra,johmidistanciadavidaadolesceDiajrjoven!,r
       equiriendoalaselva,aczciandoalsiemprefugitivafue;@..-Ydey-on
       to,clarinazobruteldecolorydesonido,deímpztus,Njcasaa,ua.Lcsc
       catraaccmásrudosylasumadelicadisimadeincoñablcssraavidadrs.;
       Chpais¿?12slagurrzsydc!25rr?in3squer?aacabxcietzrminassenunc
       a!jCe12cst5tixcordilleraarr.ena227.:.*.delintactoamanecesdel
       mundo!Tehemirado,comosimeestuvisraenterandoalvertedequ-1univ
       ersoasomasucabezahirsuta,ysinembargotierna,porelojotremendod
       eunacriaturasinterminartampoco.Misteriocontemplarte,misterio
       queinfundesiIencioabsoluto.Espesisimo,lacrado,rojoyvioláceo,
       azulmisterio.Conunrumorgalopante,atcisigador;conunjadeoquese
       mojadeespumasysetira,roto,perofierodemUsculostodavía,alaoril
       ladeloslagos,cabevolcanesygrietasenverdevegetaciónadesencade
       nadanoche.Cifradenuestroencuentro:meIlaniaste,acudiyaboraten
       ombroconunascua,todatú,abrasándomeloslabios.·Eroczl·.':ayace
       rrada,25abril1963.Ynoanduvetuselva,conmispropiospasos.Fueron
       laspiesdeotros,ysusoídos,ojosymanosviviei~tss10squeparamirec
 
ofétido,perocurar;curarlapodre,restablecerlopuroen          
       orrierontudetconocidaconfusiónintacta.Vinieronacontarme,mefu
       eronrevelando...Minasdeoroqaedevoranalastribusdeindiosmisqui
       tos;trepidantesmanadasdehombresamarillos,acuñadosya,.quechup
       anlazangredelosexcavadoresignotos.Apenastuscampos.Tan?vco,ay
       ,elChot~taliciflico.Fueronlasvocesdectriislasqueparamiredobl
       ~rrntrotcsggalopadasdew52lloscomodio~es,lasqueempujar03rebaf
       icisdecrucesorientalesqueiriuqfansobrerlagriornmsrdeuncieloc
       alcinado.;Cómo,siteconncierrtcual~llos,tusgoetas,teconoc~riv
       llaman,tediriayo?Porqueseam0ntona.nenmigargantaprcsentimieri
       tosliic'dosalamparodctusoloresnocturnos,cuandoelconciertodep
       erfumesestal!aenlasombradetuscaminos,alvolverdeMatagalpa,yun
       aextiendelamanuysen~jadefrutas.Nc,csbastanteesetodo;faltanco
       rroboracionesmísticasdenuestromutuohaiIa7~n.Sabernos,lasdos,
       porquéfuimosllamadasatanpoderosochoque.Porquélaconvoca:orja5
       enuestrasfuerzastuv~queserahoraynoanta,y·uAndo,dequéformarúl
       ceremosahallarnos.Yparaque.siriomedicescuantanopudeoírdetimi
       sma.CiertoqirenomeinvadíaEIansiaderecorrertecol1precipitació
       n,Quepreferíasoñartedesdeunacima,quietaydeslumbradamientrass
       eorbitabanlasmúsicasdcunaextrañaFromesaindescifrable.iOhretu
       mbardelsol,~eregrinantezumbidodernagriEticOsredoblescontrami
       ssienesquebradizas?Desconccrtaritediá7oguenelmalsq!c,aempujo
       nesdc53ngres,Zarevelacitjntotaldeunmundonoevo.·Brocsl·.hjavñ
       cerrada.28lhrillW3.Aunoyotrolado.laexuberan~everdurapr5diga:
       yenmedio,elpaivo:ladescarnadatierradeltransi:~.Aos1ladoyotro
       ,lasdiminutascazasdemaderainlesta.Enmedio,lapedregosacintade
       lcamino5s~ero.Arriba,elsol:abajoyarribayaloscostadosyhastade
       bajodelacarreterahosca,elsol.Tod~essd.PIarnaincesantementefu
       ndidocontraelhombre.Si,charcasdeaguacoronadasdeinscctosvorac
       es:muchtdurribrede~o*~alésvihoreandeenlamaleza,yla?entaeinfz
       llbIeprogresióndealacranes...Peroelmilagrodelsacuanjocho;lap
       lurivalenteczrtc.a,rafíadeorquideas,elhispidriypecantejícaro
       ,Todo,e3uns~lotramodeimundo.jIllomotombo,hlornbacho...,islas
       ,Granada!Unabocaseajustayunatrepidantealetaremuevenelaguaytr
       izancriaturas.·Ianriy.ia,Leh.;Seclavanmacheresu~oshcmbsesxni
       sntracotrosinve~ñtanpalairncdcjrcUzscriptiblccsu2iics!Elindi
       ocontemplasuflacoganade,yla.Endiapuccypone,indiierznte,indit
       usesvualidoc;.·Brocal·,Navacerrada,25abril1963.Es-rncitasolc
       anecontu~igorsalvaje,contudulzurarslicia,cuntusesquivaslumbr
       es...,;cmquiénseccinceraódesdeelcomienzorni.;rn~bemiiriquiet
       udlatenteporpcnetrarlosmundos?;Enquérar;'iodevigassedesiiz6I
 
loscuerposquecorraenpusyanticipsmortaIeseinapeEabl          
       aordy:~yconcualc6rarÓnpalpitabaelempuje.decortarlasamarrasyc
       onsumiendoraresallegarmeatuluz,porquetúmeesperabas?Todopreci
       pitóseaconsumacionesíntegras.MequedésineltiezpoIinpasado,ytu
       veunahermosavirj6ndeloinimaginable.;Queabrirádesdetiparamidí
       anuevo,alvivirquesu~citasenelmañanamío?Madrid.14mayo1963.7-L
       ENSXtierracctalIan,:e6eanimalesyfxtac,unliquidotejidooIoroso
       estuaire;unpaiioazuldcSitnri,unmantoprimi:iiodeperegrinosIúc
       idxcstucielodescaI73.dbrasantessembradcsconunganadoencimaqzr
       enipastanicurifia,estácomoenclaradn;ni-boledasescasas,ydesúb
       itoselvasqiresetraganlaJuzyelpaisajeylasaZmñs.Medetuvewnmvi,
       cr?to,junminutodzvida!,porquetuvozmandabaquequietatemirara:y
       sentiquenacíaparaquererte,yéramosmipasadoymihayunanuevaarmon
       ia.Comateamabaentoncesteamoenladistancia:cuandoenvueltaeil;-
       ,labrasquemehzblabaspgr=.:rc.ibaandandoteebriadetufuegoydetu
       calma,ometeríasfija,int2ctaantetupasmo.;Erzsunanaciónoerssel
       Paraiso?...Simehasllamado~si,yoquzfueraarrojadadelctrqdelewr
       noinvisible,creoque]loherecuperadopenetrandoentucerco.·Broca
       l·.Navacerrada,15mayo1963.SoooundíaenNumbral;estuvecontempla
       ndodesdeSanJuande1Sur,primerapuertatuya,lacostaluminosa,losm
       ontesafejados...;30queyaeTastú,dulcEsimaaparienciadeesemundo
       secretoqueaprietastiícontigo.Sofiándoteanteti;aguardandoelin
       stantedezarfiardeaquelpuertotanantiguoymenudo,parapisarCorin
       to,ellqardecretado...Elmáscallad^mardesEizhdaseabajoyelCnndt
       iflotandoajenoyconsentidoInoeraaiinelmomento,habíaquedeseart
       ejernb~rcandoelcafédesdeinmensasgabarras...Atónitoslosojos.E
       nsimismadoelcuerpo...iSanJuandelSur,PacíficornzrdeDios,teveo
       enimborrablediaqueembcbiómeridianos!Lentamentegocédeuna~íspz
       ra,eldía27deenerodelañoenquíitenombro.'.Bt-ocaE''.S.zivacerr
       ada,15mayo1953.rERPÓRFACCI:'~U!~T.~Y!c~tat~lanegraardient;de
       sgarrandoe¡olor4suniversosdeolores.Enunmundoinvisibledesilen
       ciosespesoslanachmepar6cu3scuprracl,ebalrarncr,ciavf:ndornee
       nc~linassobreciudadanegada.,todolenquajcoscurode~iclOpeosolo
       res.;Lan_oc!~edc!osmc.ztesczmino?eManagua,wrbodemultitudesde
       especiesirradiantes;unarespiracióndemoi?struocasflores,ur.cr
       epitante;ilientoentrefauces¿efieras;deplantasinsaciablesckti
       erraydehuracanes,depeciolossoberbios,decasiliicleoscdlíces:U
       IIcclocalfragord~rorandoperfumes:rc5us:a!um3refria52szsosv?:
       .,e:alesíjArre5atadamí2r;l?tzsquezr?ira,yargantaquemrFecahas
       taelnombrequeIlerz!iOlordeaquellanoche,vuelveyretumbadur~I-e
       moviendoe1dolientejardindelamerncria!Castilla,14octubre1963.
 
 


Jaguar Puro Inmarchito · Carmen Conde, Spain

· JAGUAR 63 ·
 
 
Valid XHTML 1.0 Strict